عدهای در معنی زینت و جزییات خیلی دقیق بودند و از حد و اندازه حجاب صورت و روی پا و دو دست سوال میکردند و برخی به فراخور موضوع نشست که حجاب اختیاری است یا قانونی سیاسی تر پا به جلسه گذاشته بودند تا بگویند اصلا دولت حق و اجازه دارد حجاب را قانونی کند و مجازات قانونی در این زمینه در جامعه به اجرا بگذارد؟ عده ای هم در اصل حجاب دغدغه داشتند و برخی هم به آسیبهای اجتماعی جامعه اصرار داشتند که در صورت مذهبی بودن جامعه چرا به آنها دچاریم.
برداشت اول :
* چهارشنبه ساعت 14 دانشکده معدن، کرسی آزاد اندیشی دانشگاه صنعتی امیر کبیر
* ردیف سمت راست دخترها نشسته اند و ردیف سمت چپ پسرها
* حجاب اجباری است یا اختیاری؟ عنوان جلسه امروز در دانشگاه امیرکبیر است.
* حسین علوی استاد حوزه ابتدای جلسه خطاب به دانشجویان می گوید: عزیزان باید خودشان را واقعا به بایدها و نبایدها با برهان و اطلاعات قرآنی برای جنگ نرم مسلح کنند.
* سخنران جلسه می گوید :"در اتفاقات سیاسی اخیر معلوم شد خیلی ها ولایت فقیه را فهمیدند و عمل می کنند و خیلی ها اصلا نفهمیدند، اگر چه ادعا داشتند فهمیدند، ولی نفهمیدند. اصلا اطاعت از ولایت فقیه همان جایی است که تو خیال می کنی هر چیز دیگری باید گفته شود و اطاعت از رهبر یعنی همین.
* حسین علوی :"عزیزان باید سعی کنند به انگیزه رسیدن به جواب در این جلسات شرکت کنند به گونهای که بتوانند خود و دیگران را پاسخگویی کنند ، رسیدن به جوابی که اعتقادی که از آن عمل متولد بشود و ثمره علمی داشته باشد را ایجاد کند، این جلسات صرف یک سری مباحث توحیدی نیست..." اینجاست که یکی از دانشجویان دختر از گوشه سالن اجازه می گیرد و می گوید: می شود در جلسه حرف سیاسی نزنید؟ دوستان من به خاطر حرف های شما درباره سیاست گذاشتند و رفتند. آنها واقعا درباره مبحث حجاب سوال داشتند.
* حاج آقا می گوید من قصد این کار را نداشتم ولی شما باید حوصله داشته باشید .ممکن است پیش دکتری بروید که عقایدش با شما مختلف باشد، اما به خاطر حرفه اش ،فکرش را تحمل می کنید . این عزیزان فرض کنند که از نظر فکری ما منحرف هستیم،باید قدری تحمل کنند. من پیشاپیش عذرخواهی می کنم. حوصله باید خیلی بیشتر از این حرف ها باشد. دینی که از متعصب بودن بد گفته دین اسلام است .مذهبی که شدیدا تعصب را رد کرده ، مذهب تشیع است و ما اعتقاد داریم نباید روی چیزی متعصب باشیم.مثال و حرف ما این بود که افکار باید نتیجه کاربردی داشته باشد. امیدواریم همه ما تحمل مان را بیشتر کنیم."
برداشت دوم :
حسین علوی در آغاز کرسی آزاد اندیشی با خواندن آیه 31 سوره نور اشاره می کند، که حجاب هم برای آقایان و هم برای خانم ها تذکر داده شده است. آیه حجاب خطاب به مومنین است و حجاب شرطی و از شروط ایمان است.
و روایتی از امام صادق (ع) بیان می کند و می گوید: این آیه حکمی است در راستای آیات مدنی، چرا که از آن زمان که این آیات نازل شد دیگر زنی از زنان انصار را کسی در انظار عمومی بی حجاب ندید و شروع می کند به بر شمردن سرفصل هایی که در بحث می شود مطرح کرد و می تواند مورد پرسش دانشجویان قرار بگیرد: تاریخچه بحث حجاب- حجاب در ادیان مختلف ،حکم حجاب ،حدود حجاب ، مراتب حجاب ،فلسفه حجاب، تاثیرات حجاب در جامعه و آیا حجاب اختیاری است یا الزامی و اجبار لازم است؟
و تاکید می کند که در سوالات ترتیب این سرفصل ها رعایت بشود بهتر است و ادامه می دهد؛ هیچ فرهنگی را نداریم که به هیچ نوع حجابی معتقد نباشد و مساله حجاب یا "ستر" و پوشش اولا هم برای زن و هم برای مرد یک حکم لازم و ملزوم است و چند کتاب معرفی می کند برای پرسش های بیشتر در این زمینه ،مساله حجاب استاد مطهری و کتاب بررسی صفایی .
بعد از صحبت های حاج آقا که تقریبا 20 دقیقه از جلسه را می گیرد عدهای از دانشجویان معتقدند به جای پرسش و پاسخ ،فلسفه حجاب باید بیشتر تشریح شود و عده ای به دنبال پاسخگویی به سوالات چالش برانگیزند و دست آخر دانشجویان پشت سر هم شروع به طرح پرسش می کنند.
یکی از دانشجویان دختر با لحنی اعتراض گونه می گوید: همین مطالبی که فهرست وار عنوان کردید را می شود در کتاب ها هم خواند می توانید چند کتاب معرفی کنید، افرادی که در این گونه مباحث سوال دارند بروند و مطالعه کنند. اگر کسی در این قسمت ها مشکل دارد بهتر است برود مطالعه کند. همیشه در این مراسم از مطالب آرشیوی و تکراری شروع می شود و جای سوالات مهم و اساسی و به روز جامعه خالی می ماند.
یکی از آقایان در ادامه می گوید: حجاب تا چه حد تابع شرایط زمان و مکان است، وقتی فرد ی در مکان هایی خاص مثلا خارج از کشور قرار می گیرد آیا می تواند از بخشی از حجاب خود صرف نظر کند و تا آخر جلسه آن قدر سوال های پیچ در پیچ به وجود می آید که او در ناکامی پاسخ سوالش می ماند و دست آخر بعد از دو ساعت و نیم دو جمله جواب گیرش می آید و ما بقی توضیحات سوالش به جلسه دوم کرسی آزاد اندیشی موکول می شود.
یکی دیگر از دانشجویان می گوید: برخی افراد در داخل کشور حجاب سفت و سختی دارند ،ولی خارج از کشور می روند چادر خود را زمین می گذارند و می گویند چون جلب توجه می کند چادر را کنار گذاشتیم اصلا این کار درست است یا نه؟ در دانشگاه ما با این مشکل روبه رو هستیم که حتی مانتویمان باید تیره رنگ باشد، رنگ روشن که می پوشیم انگار که با اسلام تضاد دارد. وقتی من با یکی از مسوولان صحبت کردم گفتم اسلام حکمش این نیست که حجاب تیره باشد ،گفت ما با حکم اسلام کاری نداریم، با حکم جمهوری اسلامی کار داریم.من می خواهم بگویم برخی دارند اسم اسلام را برای کارهای خودشان انتخاب می کنند و اسلام را بد می کنند .
* علوی می گوید: این خانم عزیز که می گویند بحث را سیاسی نکنید دارند بحث را به سیاست می کشانند! و همه سالن می خندند
برداشت سوم :
تصور من از کرسی آزاد اندیشی چیزی بود در مایه های المپیک! کنش ،واکنش ،جنجال !
اما خب در کرسی آزاد اندیشی که در دانشگاه امیرکبیر و در دانشکده مهندسی معدن به همت بچه های انجمن اسلامی این دانشکده برگزار شد از شیر مرغ تا جون آدمیزاد سوال شد و آن قدر دامنهاش وسیع شد که برای جا افتادن مطلب عنوان جلسه بعدی این آزاد اندیشی هم با رای اکثریت همین موضوع را به خودش گرفت .
بعد از بیست دقیقه مقدمه چینی علوی ،استاد حوزه ، سخنران جلسه در باب حجاب و تفسیر آیه 31 سوره نور درباره حجاب و برخلاف اصرار زیادش به پرسش ترتیبی سوال ها برحسب سرفصل هایی که خلاصه وار و سریع عنوان کرد و عمدتا سوال ها از آخر به اول بحث پرسیده شد .
*بگذریم که عده ای در تعریف ها و حد و حدود و معنی زینت و حد حجاب و جزییات خیلی دقیق بودند و از حد و اندازه حجاب صورت و روی پا و دو دست سوال می کردند و برخی به فراخور موضوع نشست که حجاب اختیاری است یا قانونی سیاسی تر پا به جلسه گذاشته بودند تا بگویند اصلا دولت حق و اجازه دارد که حجاب را قانونی کند و مجازات قانونی در این زمینه در جامعه به اجرا بگذارد؟ و اصلا آیا آدم ها حق دارند برای عده دیگری از مردم تعیین تکلیف کنند؟ عده ای هم در اصل حجاب دغدغه داشتند و برخی هم به آسیب های اجتماعی جامعه اصرار داشتند که در صورت مذهبی بودن جامعه چرا به آنها دچاریم .
*جلسه دو - سه ساعتهای که از ساعت 2 ظهر با تاخیر بیست دقیقه ای شروع شد، با سوالات پایان ناپذیر برخی از دانشجویان آقا که از حد و حدود چشم چرانی قبل از انتخاب همسر و سقف این قضیه کوتاه نمی آمدند و هی تند و تند سوال می پرسیدند و دور حاج آقا را گرفته بودند ادامه داشت در حالی که ساعت 5 بعد از ظهر را نشان می داد.
و اما بشنوید از سوال و جوابها...
***زینت چی تعریف می شه؟ ،ممکن است خانمی چشم و ابروی زیبا داشته باشه و ما آن را هم زینت حساب کنیم ؟اینجوری باشه باید همه صورت خانم ها را پوشاند.
-)زینت یعنی زیبایی های زن .زینت را در مواضع زینت قرار می دهند ، مواضع زینت مشخص و روشن است ،این قضیه را پیچیده نکنید.حد واجب این است که به جز وجه و کفین را بپوشانید . حجاب حایلی بین زن و مرد است .و غرض پوشیدگی است و فلسفه اش روشن است .زینت یعنی برداشته شدن حائل ،جاذبه،و ایجاد مقایسه ، یعنی من همسرم را با شخص دیگری مقایسه کنم. فلسفه حجاب روشن است باید کانون خانواده و محیط اجتماعی حفظ شود. نظر پردازی اسیب است .توحید محبت و جلوگیری از هرزه گی ،کانون خانواده گرم تر می شود.برخی از راه رفتن ها و لباس پوشیدن ها معنا دار است. جلب نظر است.اسلام دین عقلانیت است و اگر به احکام رسیدید ،در مقابلش خضوع می کنید.
*در برخی از کشور ها که حجاب قانون نیست ،وضعیت بهتر است در حالی که در ایران برخی مشکلات بارز تر است
-)یعنی دراروپا اگر کسی با مایو برود برای پذیرش در شرکتی ،او را قبول می کنند برای کار؟ من می خوام مدیر کل بشم با مایو برم! (قهقهه بعضی از حضار) حجاب در تمام مکاتب هست و الزامی هم هست اما متناسب با فهم خودشان.
* ما نمونه موفقی از جوامع داریم که حجاب را نداشتند آمار فحشا و فسادشان از ما کمتر بوده.
-)اولا این آمار را ندیدم ، و لی با فرض وجود این آمار در همان جوامع احتمالا انسان هایی که با همان اصول خودشان این امور را دنبال به سلامت و آرامش می رسند. پایین بودن آمار ها به عوامل متعددی برمی گردد. ما در مورد عامل فطری صحبت می کنیم . غریزه جنبه روحی هم دارد که پایان ناپذیر است و بسترش نظر است .
که توان جامعه و مرد را زیر سوال می برد و خانم ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
* محدودیت باعث حریص شدن افراد نمی شود؟
در جنبه روحی تحلیل جنسی نمی توان از مردم آمار گرفت .غریزه و جنبه روحی شهوت محدودیت ناپذیر است. تجربه نشان داده انسان هایی که در این مسایل رها بودند، حریص ترند. اسلام قانون مندی و پایبندی به اصول را دنبال می کند. تغییر نوع رفتارهای جنسی در اروپا نشان گر این مسایل است.
* چرا در بعضی شهرها چادر کاملا اجباری است . من نمی خواهم حجاب اینجوری باشد.
-)ما با تبلیغات و قیلم ها تحقیر روانی برای مساله حجاب ایجاد کردیم و از جهت مقابل اجبارهایی داریم .بیایید بحث اجبار را در حجاب مطرح نکنیم . برخی بد این مساله را بیان می کنند قبول!
شهید بهشتی می گفت اگر می خواهید دین را بشناسید برید متن دین را بخوانید. خلط مفهوم و مصداق از اشتباهات است ،وقتی می خواهید انقلاب را بشناسید نروید انقلابیون را بشناسید. بروید فلسفه انقلاب را بخوانید . وگر نه می شوید بی دین نامسلمان ضد انقلاب.
مصادیق مخلوقه خدا خالص است و مصادیق مصنوعه بشر مخلوط دارد.حجاب یک خویشتن داری و عفت است .
* حجاب شرط لازم است یا کافی ؟
-)حجاب هم شرط لازم است و هم کافی . وقتی یک نفر در بزرگراه یک طرفه برود او را می گیرند. حجاب در مورد امنیت اجتماعی صحبت می کند. بحث الزام به نظرات مختلفی بر می گردد. اگر شرایط قانونی کردن این قضیه محرز شود، قانونی کردن تکلیف حاکمان است و اگر این کار را نکنند خیانت به جامعه است. اگر فطری شدن حجاب برای مردم اثبات نشد و حاکمان بگویند نمی توانیم این کار را بکنیم و یک عده به دنبال بحران سازی باشند ،سیر قانونی شدن این قضیه منتفی می شود.